Prana betekent levensenergie, vayu betekent wind. De wind van levensenergie, de adem achter de adem, de adem die ons doet leven. De adem achter de beweging van het hart en de gasstofwisseling. De adem vanuit de borst alle kanten op, die ons verbindt met de wereld rondom. De adem van compassie, mededogen en humor. Zonder deze adem is er geen andere.

Door veel zitten en weinig bewegen, maar ook door het ouder worden wordt met name onze bovenrug krommer, stroever en stijver. Met als gevolg steeds minder ruimte voor de prana vayu. We kunnen ruimte maken voor de prana vayu door verschillende oefeningen: bijvoorbeeld de ontspanningsoefeningen op de strip tussen de schouderbladen. Of het liefdevol aanraken, bijvoorbeeld je huisdier aaien of de ander masseren. Of het uitvoeren van mudra’s met de handen en armen: mudra betekent letterlijk gebaar. Een welbekende mudra is het namasté gebaar, een eerbiedige groet. Een buiging is ook een mudra die je helpt dankbaarheid te ontwikkelen en dus het gebied van het hart te openen. We buigen na de les naar elkaar uit dankbaarheid. Vraag jezelf af: buig je omdat de hele groep het doet, of omdat je niet onbeleefd wilt zijn als de yogajuf naar je buigt? Of buig je vanuit een innerlijke motivatie om de ander, de wereld te danken uit vreugde om je bestaan? Koken voor de ander is ook een hartopener. Maar ook hier geldt: kook je omdat dit nu eenmaal een opgelegde taak is die jou is toebedeeld of kun je vanuit een innerlijke toewijding de maaltijd bereiden voor de ander?

Het openen van het hart gaat alleen als de verbinding met jezelf stevig en geaard is. Dat betekent fysiek de onderrug ontspannen, de mula bandha actief (bekkenbodem actief en dan met name de voorste kringspier) de uddiyana bandha actief, dus de hele inner tube actief, de ribboog ingenomen en de adem in de onderbuik. Vanuit die basis de borst openen geeft verbinding met de ander, met de wereld rondom zonder dat je jezelf verliest, zonder dat je gaat zweven. Prana vayu kan stromen.

De adem wordt zwaar onderschat aangaande zijn invloed op ons fysieke welzijn, op ons mentale, emotionele en spirituele welzijn. Kennis van de vayu’s geven ons daar wat meer inzicht in. We hebben de afgelopen weken geoefend de buik te betrekken bij de adembeweging, de zogenaamde buikadem. Deze adem laag in het lichaam, diep in de onderbuik wordt wel de apana vayu genoemd. Vayu betekent wind; apana betekent neerwaarts. Deze adem is loodrecht naar beneden en schuin naar voren richting de aarde. Deze adem verbindt ons met de aarde, verbindt ons met onszelf. Fysiologisch gezien is het de adem achter de ontlasting, het urineren, het menstrueren, het baren van een kind en de zaadlozing; kortom de adem die er voor zorgt dat dat wat uit het lichaam moet op het juiste moment het lichaam verlaat. En al deze zaken horen bij eerste en tweede chakra: eerste chakra gaat over gezondheid, veiligheid en kracht, tweede chakra over seksualiteit en voortplanting. Kortom: overleven. De adem die ons doet overleven, onze basis.

Voorts hebben we de adem in de flanken en middenrif beoefend. Deze adem is de samana vayu. De samentrekkende adem, de gelijkmakende of de transformerende adem.   Fysiologisch gezien de adem achter de spijsvertering. Psychologisch de adem die ons uniek-zijn doet beseffen. Gebied van derde chakra. De richting van deze adem gaat vanuit de zonnevlecht recht naar voren en opzij door de flanken.

Vervolgens zullen we de adem in de hele borst beoefenen. Deze adem heet de prana vayu. De wind van levensenergie, de adem achter de adem, de adem die ons doet leven. De adem achter de beweging van het hart en de gasstofwisseling, het gebied van vierde chakra. De adem die ons verbindt met de wereld rondom. Die ons verbindt met mededogen, compassie maar ook met humor. De richting van deze adem is vanuit de borst alle kanten op.

We kunnen de borst openen door allerlei oefeningen te doen, zodat we ons kunnen verbinden met de ander, maar dan is het nodig dat we een gezond ego hebben, beweeglijke flanken met een krachtige samana vayu. Maar we kunnen alleen een gezond ego hebben als we ons veilig en sterk en gezond voelen. Met de apana vayu diep in de buik die ons optimaal verbindt met de aarde, onze stabiliteit.

Notabene: dit zijn drie van de vijf vayu’s, wordt vervolgd!

Ud betekent op, omhoog; bandha betekent slot, sluis, verbinding. Uddiyana bandha is de verbinding tussen de buikholte en de borstholte, de sluis die de energie omhoog laat gaan. We hebben drie bandha’s in het lichaam die het kracht en compactheid geven bij te veel flexibiliteit, of juist souplesse geven bij een te stijf lichaam. De onderste bandha, de zogeheten mula(=wortel) bandha is het gebied van de bekkenbodem, de middelste bandha, de uddiyana bandha het gebied van het middenrif en de bovenste bandha, jalandhara bandha, is het keelslot. Behalve dat de bandha’s ons lichaam fysiek ondersteunen, reguleren de bandha’s ons ademlichaam of beter gezegd ons energetisch lichaam.

De pranayama (adembeheersing) uddiyana bandha is een oefening die de energie van derde naar vierde chakra brengt. Die de ‘ik wil’ uit derde chakra transformeert naar onvoorwaardelijke liefde, compassie en mededogen van het hart chakra. Bovendien doorbloedt het alle buikorganen, maar ook de geest met een ruime hoeveelheid zuurstof. Dat geeft helderheid, lichtheid.

De uddiyana bandha wordt uitgevoerd met een lege maag en onder deskundige begeleiding.: je start met één hele volledige adem, die diep in de buik start, de borst helemaal vult en uitademend de borst ontspant en trek dan actief de navel naar binnen, zodat je helemaal leeg bent. Blijf leeg en breng de kin naar de borst, daarmee sluit je de bovenste bandha af en hef dan de hele borst alsof je een inademingsbeweging maakt, maar je blijft leeg. Wacht op de inademing en als die komt laat je eerst de buik los, de adem stroomt dan vanzelf naar binnen. Voel na.

Je zou deze beweging kunnen vergelijken met een riem die je een paar gaatjes strakker wil trekken, je trekt de navel in en heft de borst, alleen doen we dat vaak met een inademing. De uddiyana bandha wordt juist uitgevoerd in die leegte ná de uitademing. Een andere vergelijking is die van de gootsteenontstopper. Als je de ontstopper op de gootsteen plaatst duw je hem eerst naar beneden zodat alle lucht eruit geduwd wordt = de navel naar binnen getrokken, je bent uit geademd en leeg. Dan trek je de ontstopper omhoog= het heffen van de hele borst terwijl je leeg blijft. Er ontstaat dan een onderdruk in de buikholte, alle buikorganen worden omhoog gezogen. Dat geeft een enorme bloeddoorstroming in de buikorganen, de energie stroomt krachtig omhoog in het lichaam en er ontstaat verbinding met de wereld rondom.