Om iedere dag 10 minuten stil te gaan zitten in meditatie vereist discipline. Het lichaam volledig stil te zetten en met de aandacht naar binnen te keren vereist discipline. En dan ook nog aandachtig aanwezig zijn in het hier en nu gedurende die 10 minuten vereist discipline. Maar we hebben gemerkt dat discipline van buiten af opgelegd niet werkt. Het moet van binnenuit ontstaan. En dat gebeurd als het vanuit liefde ontstaat. Al eerder gezegd, als je het jezelf gunt. Dan kunnen we die discipline of inspanning opbrengen om iedere dag de tijd te nemen voor onszelf, om te verstillen. Maar discipline en liefde kunnen niet zonder geduld. Geduld is een geweldig vruchtbare grond voor meditatie. Geduld geeft ons de ruimte om te verstillen en waar te nemen. Zodat dat wat langs komt zich kan ontvouwen. Zoals de seizoenen zich ontvouwen, zo ontvouwt het leven zich. Met geduld kunnen we dat de ruimte geven. En dat wordt heel mooi weerspiegeld in de adem. Inademen is energie opdoen, actie ondernemen, de touwtjes in handen nemen, uitademen is loslaten, ontspannen, de teugels laten vieren en in de pauze na de uitademing is het stil, zijn we in balans. Kunnen we in die pauze geduldig wachten, tot die inademing zich vanzelf weer aandient? Of hollen we maar door en is er helemaal geen pauze na de uitademing? Kunnen we diep vertrouwen op het feit dat ons systeem de adem vanzelf regelt of is er steeds een ik die adem wil ‘halen’? Oefen geduld, te samen met discipline en liefde.

Het beoefenen van aandacht, het bewust aanwezig zijn in het hier en nu, zonder te oordelen, maakt dat we wakker worden: ont-waken, dat we helder gaan zien. Helder zien betekent dat je onderscheid kan maken tussen het denken, onze gedachten en dat wat er is, de realiteit. We hebben bijvoorbeeld een bepaald idee over wat meditatie is. We hebben het idee dat in meditatie er helemaal geen gedachten meer zijn, de geest volkomen stil is. Als we zitten in meditatie vanuit deze aanname, door ons daarmee te identificeren zullen we alleen maar gefrustreerd raken. We worden dan geleefd door onze aannames. En gaan voorbij aan dat wat werkelijk is. Namelijk dat er altijd gedachten zijn. Die ‘wilde aap’ in ons hoofd is er altijd, we kunnen hem enkel temmen. Maar dat betekent niet dat die aannames er niet mogen zijn of onderdrukt moeten worden, het betekent dat we helder mogen zien dat het enkel aannames zijn. En dat er een onderscheid is met dat wat er is op dat moment, met de realiteit. Een ander voorbeeld is in de yogabeoefening waarbij iemand met een blessure die een tijdje geen yoga meer heeft gedaan sinds lange tijd weer een vooroverbuiging maakt en merkt dat ze niet zo ver komt. Als ze oefent vanuit herinnering(verleden): ‘vroeger kon ik veel verder’, of vanuit verwachting(toekomst):  ‘ik wil veel verder komen’, dan is er alleen maar frustratie. Alweer wordt je dan geleefd door je denken, in dit geval de herinnering of verwachting. En ga je voorbij aan dat wat werkelijk is. Namelijk de houding die op dat moment wordt aangenomen. Het gaat er nu om dat onderscheidingsvermogen te ontwikkelen tussen dat wat we denken en dat wat er werkelijk is en dat kunnen we alleen als we stilstaan en de tijd nemen om naar binnen te keren om werkelijk te voelen en ervaren in het hier en nu, zonder oordeel. Gun jezelf dat moment van stilstaan, iedere dag opnieuw, een kort moment zodat we kunnen ont-waken.

Het beoefenen van aandacht is volgens Jon Kabat-Zinn het bewust aanwezig zijn in het hier en nu, zonder te oordelen. Vooral dat laatste is belangrijk: zonder te oordelen. Als we gaan zitten in meditatie, het lichaam volledig stil met de aandacht naar binnen gekeerd, dan komen we allerlei bewegingen tegen in onszelf. We merken bijvoorbeeld dat we niet stil kunnen zitten of dat we worstelen met de adem. Of we zeggen dat het niet zo goed gelukt is, omdat we steeds afdwalen met de aandacht. Of juist wél gelukt is omdat we er bij konden blijven. Of we merken dat er een wilde aap in ons hoofd zit die maar niet tot rust komt. Hoe dan ook trekken we allerlei conclusies vol van oordelen wat nu wel of niet een geslaagde meditatie is. Maar er valt niets te lukken in meditatie! Er valt niets te bereiken.  Door in meditatie steeds terug te keren in het lichaam bij de adem keren we steeds terug in het hier en nu, want het lichaam is hier en de adem is nu. Dit is een hulpmiddel om ons steeds weer terug te brengen bij dat wat is, niet bij dat wat we herinneren of willen. Met als doel om allerlei ontdekkingen te doen over onszelf. We leren onszelf kennen, zonder oordeel. Dan kun je het leven ervaren zoals het is op dat moment. En kunnen we ontdekken dat alles continue in beweging is, continue verandert, niets is permanent. Alles is vergankelijk. Oefen bewust aanwezig zijn in het hier en nu, zonder te oordelen. Ga iedere dag zitten, minimaal 10 minuten op een plek waar je niet gestoord kan worden. Zit recht en stil. En ontdek.