Patañjali zegt: oefen Sauca wat zuiverheid betekent. Het zuiveren van de 5 kosha’s, de 5 lichamen die elkaar en onze ware essentie omhullen, te beginnen met het meest grofstoffelijke lichaam, ons fysieke lichaam, het zogenaamde Annamaya Kosha.  Ayurveda is de zusterwetenschap van Yoga die daar veel kennis over heeft en ons kan helpen het fysieke lichaam zuiver te maken en te behouden. Het lichaam dat Annamaya Kosha omhult is het ademlichaam, ook wel Pranamaya Kosha genoemd. Daar zit het woord Prana in, wat letterlijk  ‘dat wat ons doet voortgaan’ betekent. Je zou ook kunnen zeggen: dat wat ons doet leven, namelijk: levensenergie. Voeding en de huid zorgen voor de aanvoer van Prana, maar ook de adem. Daarom is het zo belangrijk dat we een natuurlijke, vrije adem hebben zodat we optimaal Prana kunnen opnemen, m.a.w. ons hele welzijn kunnen optimaliseren. Een natuurlijke, vrije adem is een inademing die vloeiend overgaat in een uitademing die vloeiend overgaat in een pauze, die vloeiend overgaat in een inademing, enz.enz. Bij onze geboorte hadden we zo’n vrije adem, maar door stress en onze leefstijl is ons adempatroon verandert. Yoga biedt ons Pranayama aan, adembeheersing, zodat de weg vrijkomt voor een natuurlijke adem met als doel verstilling in de geest. Het laten klinken van klanken gedurende de asana’s helpt ons in die richting: de uitademing wordt spelenderwijs verlengt, de trilling maakt het lichaam vrij en de adem verdiept zich. Er ontstaat focus en rust in de geest. Let ook eens op de adem in het dagelijkse leven. Slik je veel, dan onderbreek je telkens de vrije ademstroom en benadeel je je welzijn. Of adem je heel onregelmatig, met korte uitademingen en geen enkele pauze. Of adem je heel zwaar, met geluid of zucht je de hele tijd. Of schraap je de hele tijd je keel, dan irriteer je de stembanden waardoor je weer je keel gaat schrapen. Er staat dan telkens druk op de uitademing. Of haal je steeds je neus op, dat sniffen, dan staat er druk op de inademing, wat een verstoring is van de natuurlijke, vrije ademstroom met als gevolg weinig opname van Prana. Bewustwording van de adem gedurende de dag en Pranayama in de yogabeoefening geeft een enorme vooruitgang in ons welzijn. En bovendien kalmeert het de geest, zodat we helder inzicht krijgen in wie we werkelijk zijn.

Hoe kunnen we worden wat we al zijn? Deze vraag komt op als Patañjali ons als aanwijzing geeft om Sauca ( zuiverheid) te beoefenen. Want onze ware essentie is pure zuiverheid. Dus hoezo moeten we onszelf zuiveren als we al pure zuiverheid zijn? Patañjali bedoelt daar mee dat we de 5 koshas, de 5 lichamen die onze ware essentie omhullen reinigen, zuiveren, zodat we niet langer geïdentificeerd zijn met die lichamen en we helder kunnen zien en ons kunnen verbinden met onze ware essentie. Daar waar we één zijn met Al. De 5 koshas bestaan uit het fysieke lichaam, het meest grofstoffelijke lichaam, dat omhult wordt door steeds subtielere lichamen, te beginnen met het ademlichaam, dat omhult wordt door het mentale lichaam, wat weer omhult wordt door het emotionele lichaam, wat weer omhult wordt door het spirituele lichaam wat omhult wordt door onze ware essentie: het Zelf.

Bij het zuiveren van ons fysieke lichaam geeft Ayurveda, de zusterwetenschap van Yoga, ons veel handvatten. Leef in een opgeruimde schone omgeving. Draag natuurlijke, schone stoffen. De huid is het grootste orgaan en neemt de stoffen die  je erop smeert helemaal op dus alles wat je op de huid smeert moet je ook op kunnen eten. Wees terughoudend met parfum, make-up en haarverf, het is allemaal gif wat je lichaam opeet en onzuiver maakt. Voeding is heel belangrijk: eet lokaal en met de seizoenen mee. Ontbijt als een prins, lunch als een koning en avondeten doe je als een bedelaar. Laat voldoende tijd tussen de maaltijden zodat de spijsvertering zijn werk kan doen. Laat ook ruimte in de maag over bij iedere maaltijd, net zoals vuur zuurstof nodig heeft om goed te branden, heeft het spijsverteringsvuur ruimte nodig om goed te verteren. Alles wat té is, is niet goed: te vet, te veel, te weinig, te zoet, te zout, te …. Vast periodiek, vasten reinigt het lichaam van afvalstoffen die achter blijven in het lichaam, zeker als de spijsvertering niet optimaal is. Als ochtendritueel raad Ayurveda het volgende aan: sta voor zessen op en het eerste wat je doet is ontlasten. Bestudeer je ontlasting, het vertelt je veel over je spijsvertering en dus je gezondheid. Schraap de tong met een tongschraper. Vervolgens olie jezelf in met bv. sesamolie, dat is een neutrale olie die daarvoor geschikt is. Haal overtollige olie weg met een doek. Spoel de mond met olie. Reinig de neusholten met een neti-kannetje en Himalaya zout. En doe dan Yoga, de asana’s werken reinigend. Vervolgens mediteer je om de geest te zuiveren. Dan douchen en ontbijten. Zorg dat je dagelijks genoeg beweging krijgt, bv wandelen in de natuur en in de frisse lucht. Ga op tijd naar bed, liefst voor 22.00 uur. Tussen 22.00 en 2.00 uur s ’nachts is een pita tijd, waarin we actief worden. Vandaar ook het opstaan vóór 6.00 uur waarna een kapha tijd begint waarin we juist inactief zijn. Neem verantwoordelijkheid voor dit fysieke lichaam, zonder dat je er mee identificeert. Het leven manifesteert zich in dit lichaam, en wij hebben de taak om daar goed voor te zorgen. Vanuit liefde voor dat leven, vanuit liefde voor jezelf.

Patañjali schrijft in de Yoga Sutra’s :”Yoga is het stilleggen van de wervelingen van de geest “. En waarom doen we dat: zodat we helder inzicht krijgen in wie we zijn en wat we te doen hebben. Yoga beoefenen we door het 8-voudige pad te bewandelen. Eén van die paden is Niyama, dit zijn leefregels naar binnen toe, aanwijzingen om de onrust in de geest te verwijderen. Samtosha, tevredenheid en Tapah, zelfdiscipline zijn zulke aanwijzingen maar ook Sauca. Sauca betekent zuiverheid. Het zuiveren van denken, handelen en spreken, met als vuistregel dat alles wat onrust in de geest brengt, onzuiver is. Hoe kunnen we het denken zuiveren, het handelen zuiveren, het spreken zuiveren? Om te beginnen door niet langer negatief te denken, want dat brengt onrust. En dan met name negatief te denken over onszelf. Begin met jezelf lief te hebben. Door de innerlijke criticus niet langer aan het woord te laten. Die criticus die onszelf steeds opnieuw becommentarieert: wat stom van mij, ik kan dat niet, ik moet beter mijn best doen, ik heb lelijke rimpels, ik ben te dik, te dun, mijn haar zit stom, ik ben niet zo slim als zij, enz. enz. Het is nooit goed genoeg. Begin die criticus eens op te merken en kijk eens of je kan zijn met wie je bent in Samtosha; in tevredenheid. Ben je erg negatief dan zegt Patañjali, oefen het tegenovergestelde. Denk positief, geef je zelf regelmatig complimentjes zodat je uiteindelijk uitkomt op de middenweg. Daar waar je in tevredenheid bent met wie je bent, in Samtosha. In realisatie dat we allemaal onbeholpen zijn, we weten gewoonweg niet wat de toekomst brengt, alles is onzeker. Met mededogen voor onze eigen onbeholpenheid worden we zacht naar onszelf toe. Deze innerlijke compassie maakt het denken zuiver, vrij van onrust dat er steeds weer iets moet gebeuren of veranderen, dat we nooit goed genoeg zijn zoals we zijn.