Reflectie: Innerlijke stilte

De dagen worden korter, de duisternis en de kou nemen toe, we gaan richting midwinter, de kortste dag van het jaar. Het nodigt uit om naar binnen te keren. Om te verstillen en in innerlijke stilte te zijn. Dat is wat we in ware essentie zijn: stilte. Het wordt ook wel ruimte genoemd, of leegte, of open aandacht. Jogchum Dijkstra heeft het in zijn vertaling van de Yoga Sutra’s over de stille toeschouwer. En deze stilte is niet het tegenovergestelde van geluid. Het is een ruimte waarin zowel geluid als stilte gehoord kunnen worden. Op het moment dat je je identificeert met geluid, je ergert je bijvoorbeeld aan een bepaald geluid, dan versluier je die ruimte, die innerlijke stilte die we zijn. Het is als de oceaan die zoekt naar water, zo zoeken wij naar stilte.

De adem kan ons helpen te verstillen. De inademing is leven en actie, vaak zit daar nog veel sturing in, veel ik; de uitademing is sterven en loslaten; het omslagpunt na de uitademing en voor de inademing is een leegte, waarin het helemaal stil is. Een natuurlijk meditatief moment. Door nu bewust de ademstroom waar te nemen en met name dat omslagpunt ná de uitademing, die pauze waarin je geduldig wacht tot de inademing zich weer vanzelf aandient, kalmeert de geest, kom het ziende thuis in zichzelf, komt het horende thuis in zichzelf. Ben je innerlijke stilte, waarin al het lawaai gehoord kan worden zonder identificatie.

Vind je deze reflectie mooi of interessant, of op een andere manier waardevol?
Meld je dan aan bij reflectie@yogabijsan.nl dan ontvang je de reflectie elke week in je mailbox.

*************************************************************************************************************************************

Reflectie: De houding in de houding

Vraag je af in de yogabeoefening: wat is je mentale houding in de fysieke houding? Oefen je vanuit herinnering? Misschien sla je een oefening over omdat je er hoofdpijn van kreeg of omdat je er misselijk van werd of het een ander ongemak veroorzaakte. Op het moment dat je je identificeert met die herinnering, sluit je al het andere uit. Ervaar je niet dat wat ís op dit moment. Die identificatie met herinnering noemt Patanjali in de Yoga Sutra’s een werveling van de geest. En yoga is het stilleggen van de wervelingen van de geest. Hij zegt bewust stilleggen en niet elimineren, want herinnering is er altijd. Dat valt niet te elimineren. Maar we hoeven ons niet te vereenzelvigen met de herinnering, yoga leert ons in open aandacht aanwezig te zijn in het nu. De herinnering vindt dan plaats in het heden en niet in het verleden.

Een andere werveling die Patanjali noemt is verwachting. Oefen je vanuit bepaalde verwachtingen? Heb je een bepaald beeld van hoe de houding uitgevoerd moet worden en wil je daar aan voldoen? Of wil je de houding doen zoals de yogadocent hem voordoet? Of heb je de verwachting dat je nog net zo lenig bent als 10 jaar geleden, of als vorige week? Een verwachting is een projectie in de toekomst, iets wat je wilt wórden. Identificeer je je met dat wat je wilt worden, dan mis je dat wat je bént op dit moment. Want ook die verwachting die in de toekomst is geprojecteerd speelt zich af in het nu. We hoeven die verwachtingen niet te elimineren, maar leggen ze stil, zodat we in open aandacht aanwezig zijn in het nu.

Ook noemt Patanjali juiste kennis een werveling van de geest. Oefen je met bepaalde kennis die wetenschappelijk bewezen is, of omdat de huisarts het gezegd heeft of vanuit kennis die je vergaard hebt over yoga? Op het moment dat je je ermee identificeert en zegt: het ís zo! sluit je al het andere uit. Ben je niet in open aandacht waarin alles kan verschijnen.

Hetzelfde geldt voor onjuiste kennis. Misschien denk je dat je verkeerd ademt. Dat is een aanname die onjuist is. Aannames zetten ons vast, versluieren het ziende in ons.

En als laatste noemt Patanjali slaap een werveling van de geest. Op het moment dat je aandacht dwaalt of je voert de houding uit op de automatische piloot, ben je elders. Het stilleggen van de werveling van de slaap betekent dan: wakker, helder en alert aanwezig zijn in het hier en nu.

Wat is jouw houding in de houding?

Vind je deze reflectie mooi of interessant, of op een andere manier waardevol?
Meld je dan aan bij reflectie@yogabijsan.nl dan ontvang je de reflectie elke week in je mailbox.

*************************************************************************************************************************************

Reflectie: De stille toeschouwer

De vorige reflectie ging over de drie guna’s: tamas, rajas en sattva. De guna’s begrijpen is de natuur, maar ook onze eigen natuur begrijpen. Dat onderlinge spel van de drie guna’s waarin er telkens eentje voorop loopt zien we ook terug in de yogales: vaak komen we met rajas binnen, in actie, met nog de drukte van alledag in ons hoofd. De les start dan ook met staande, actieve maar ook aardende houdingen. Daarna gaan we over op zittende houdingen om te eindigen met liggende houdingen. Steeds meer tamas, steeds meer geaardheid en zwaarte zodat we ons uiteindelijk sattvisch kunnen voelen: in harmonie en tevreden. En dan merk je dat je heel anders de deur uitgaat dan dat je binnenkwam. Wat je merkt is dat de geest gekalmeerd is en dat is de kern van yoga. Patanjali schrijft in de Yoga Sutra’s: yoga is het wervelen stilleggen van de geest (1.2) dan is het ziende thuis in zichzelf (1.3) anders vereenzelvigt het zich met de wervelingen(1.4). Jogchum Dijkstra licht toe: “Er is iets in de mens dat in en achter al zijn doen en laten, al zijn waarnemingen en wensen, al zijn gevoelens en gedachten, aanwezig is als een onbewogen, stille toeschouwer. Het wervelen van de geest, hoe sterker hoe meer, verbergt of versluiert deze toeschouwer. Pas wanneer het wervelen is stilgelegd, kan de aandacht van je geest zich richten op het ziende in je, kan het thuiskomen in zichzelf. Dan pas kun je de kern van je mens-zijn ervaren”. “ Zolang het ziende nog niet thuis is in zichzelf, blijft het zich vereenzelvigen met je innerlijke activiteiten, je voelen en denken, vergeten en herinneren, begeerte en angst. Al deze processen gaan buiten het ziende om. Ze gebeuren wel in je, maar ze zijn niet het wezenlijke. Leren zien door yoga betekent, ervaren dat er iets in je is dat al die processen kan waarnemen zonder erdoor te worden beroerd. Dat je jezelf houdt voor iets wat je in wezen niet bent, aan die verblindheid wil yoga een einde maken”.

Vind je deze reflectie mooi of interessant, of op een andere manier waardevol?
Meld je dan aan bij reflectie@yogabijsan.nl dan ontvang je de reflectie elke week in je mailbox.

 *************************************************************************************************************************************