De natuurlijke loop van de wervelkolom heeft bij de nek, de nekwervels een lichte holling, bij de bovenrug, de borstwervels een lichte bolling, bij de onderrug, de lendenwervels een lichte holling, het heiligbeen komt weer wat naar buiten en de staartwervels gaan dan naar beneden en weer wat naar binnen. Een mobiele, soepele maar sterke rug volgt idealiter dat natuurlijke verloop van de wervelkolom. Maar door spanning in de rug en dan met name in de buitenliggende bewegingsspieren, is de rug stroef en stijf en krom. Je zou daar 2 typen in kunnen onderscheiden: de afgevlakte onderrug (verlies van die natuurlijke holling bij de lendenwervels) met als gevolg een kromme bovenrug, het hoofd naar voren en om dan nog recht naar voren te kunnen kijken de knik in de nek. Bij dit type zie je dat de spanning in de onderrug schouderklachten kan veroorzaken maar ook in de nek. Een ander type is de zogenaamde militaire rug: een holle onderrug met het eruit tillen van de borst. Met name kleine mensen die zich groter voor willen doen hebben deze rug. Bij beide typen rug is er sprake van spanning in de buitenliggende bewegingsspieren en verlies van kracht in de dragende spieren. Die spanning maakt de rug tot een soort harnas, zonder dat je dat zelf overigens in de gaten hebt. Dat harnas is er niet voor niets, de rug is de beschermende kant van het lichaam. De remedie om dan de buitenliggende spieren te gaan ontspannen op rolletjes, ballen en strips is een remedie van de lange adem. Met zeer veel geduld en liefde uit te voeren, maar wel zeer regelmatig. Maar dan zijn we er nog niet.

Tegelijkertijd is herstel nodig van de dragende spieren in het lichaam. Deze zitten in de bekkenbodem (mula bandha) , de buik (inner tube), en het middenrif (uddiyana bandha). Het trainen van deze dragende spieren geeft de rug de kans te ontspannen. Zodat de dieper gelegen houdingsspieren rondom de wervelkolom kracht kunnen gaan ontwikkelen en de wervelkolom vrij kan bewegen, prana vrij kan stromen door de hoofdnadi’s, de energie vrij kan stromen door de chakra’s langs de wervelkolom. Dan voelen we ons vitaal en vol leven.

Nadi betekent energiekanaal. Shodana betekent reinigend. Pranayama is adembeheersing. Nadi shodana pranayama is een adembeheersing om de hoofd energiekanalen te reinigen zodat prana optimaal kan stromen door het lichaam. Zodat we ons vitaal,vredig en compleet voelen. De hoofd energiekanalen lopen langs en door de wervelkolom: Sushumna door het midden Ida links van de wervelkolom en Pingala rechts ervan.

Maar niet alleen de energiekanalen, ook de chakra’s liggen langs de wervelkolom. Deze energiecentra waar energie in en uit kan stromen maken dat we ons heel voelen. Als de energie vrij kan stromen door eerste chakra (stuit) voelen we ons verbonden met de aarde, sterk, gezond en veilig. Als de energie vrij kan stromen door vierde chakra (borstwervels) dan voelen we ons verbonden met de wereld rondom, met de ander vanuit compassie. Als de energie vrij kan stromen door zevende chakra (kruin) dan voelen we ons verbonden met de kosmos, met onze spiritualiteit. Het is dus van groot belang dat de wervelkolom vrij is en zijn natuurlijke oprichting volgt. De rug recht en mobiel. Maar vaak zien we dat er spanning is in de buitenliggende bewegingsspieren van de rug, die onze ruggen tot een harnas maken. Deze spanning kunnen we loslaten door op rolletjes, strips en ballen te gaan liggen om de weg vrij te maken voor een optimale mobiliteit, een optimale doorstroming van energie, van prana.

Uitvoering: Kom zitten met een moeiteloos opgestrekte rug. Leg de linkerhand in gyan mudra op de linkerknie en de rechterhand in vishnu mudra met de ringvinger op het punt tussen de wenkbrauwen. Adem uit. Sluit met de duim de onderkant van het linker neusgat af. Adem in met pari purna pranayama (volledige adem). Ben je helemaal ingeademd wissel van neusgat (sluit je rechterneusgat af) en adem uit door het linkerneusgat. Adem in door linkerneusgat, ben je helemaal ingeademd wissel van neusgat. En zo verder, blijf ademen met de volledige adem, telkens wisselend van neusgat. En volg dan de ademstroom door het rechterneusgat langs de rechterkant van de wervelkolom naar de stuit, wissel van neusgat, en uitademend vanaf de stuit langs de linkerkant van de wervelkolom naar de kruin. Inademend door linkerneusgat langs de linkerzijde van de wervelkolom naar de stuit, wissel, uitademend vanaf de stuit langs de rechterzijde van de wervelkolom naar de kruin. En zo verder. Doe dit minimaal 5 minuten. Afronding: leg ook de rechterhand in de gyan mudra op de rechterknie en merk de ademstroom door beide neusgaten. Merk de innerlijke rust, de vrede.

Nadi betekent energiekanaal. We hebben zo’n 72.00 nadi’s, dit aantal heeft een numerologische waarde. Shodana betekent reinigend. Pranayama is adembeheersing. Nadi shodana pranayama is een adembeheersing om de hoofd energiekanalen te reinigen zodat prana optimaal kan stromen door het lichaam. Zodat we ons vitaal en vredig voelen.

We hebben drie hoofdkanalen, de middelste, Sushumna, loopt door de wervelkolom. Het kanaal rechts van Sushumna is Pingala en loopt aan de rechterkant van de wervelkolom. Het kanaal links van Sushumna is Ida en   loopt aan de linkerkant van de wervelkolom.

Zoals we weten hebben we van alles in paren met een bepaalde functie: we hebben 2 ogen waarmee we diepte kunnen zien, we hebben 2 oren om zowel het geluid van links als rechts te kunnen horen, maar we hebben ook 2 neusgaten. De yogi’s hebben waargenomen dat we wisselend wat meer door het linker- en door het rechterneusgat ademen. Het ene neusgat domineert steeds het andere en dat wisselt een aantal maal per dag. Alleen bij de wissel is er sprake van evenwicht, een moment dat we door beide neusgaten ademen. Dit fenomeen heeft invloed op onze staat van zijn.

Als het linkerneusgat domineert (de linkeradem) dan onttrekt dat warmte aan onze linkerhersenhelft en is de rechterhersenhelft actiever. De rechterhersenhelft activeert de linkerkant van het lichaam, de maankant van het lichaam: onze non-verbale, creatieve, muzikale, gevoelskant. Als het rechterneusgat domineert (rechteradem) wordt de linkerhersenhelft actiever, die de rechterkant van ons lichaam, de zonnekant van het lichaam activeert: onze verbale, rationele, analyserende doe-kant. Is er balans dan ademen we door beide neusgaten door de Sushumna, het kanaal van concentratie, meditatie, stilte, leegte en samadhi (éénzijn). Het enige tijdstip waarin vaststaat dat die wissel gebeurd is ’s ochtends bij zonsopgang. Maar de Nadi Shodana Pranayama heeft hetzelfde effect. Er ontstaat balans, vrede, stilte en leegte in ons. Een mooie oefening om te doen voor de meditatie.